Preek Heemse, 29 januari 2023

 

Geliefde gemeente van onze Heer Jezus,

[#1 uit het leven] Fouten maken gebeurt steeds weer.

Steeds weer gaat er wat mis. Het zit in ons DNA om mislukkingen tegen te komen.

Je bent op het werk op de bouw, je wil dat het huis er mooi komt uit te zien.

Maar dan gaat de tacker kapot en je kunt niet verder.

Je kunt er niets aan doen, maar zo lukt het niet …

Of je bent ergens bij mensen thuis en je stoot de laptop van de tafel.

Je deed het niet expres, maar er is wel een hoop schade.

Of je neemt ongevraagd wat materiaal mee naar huis, wat niet mag.

Of je ziet dat een collega dat doet. Ze noemen dat ook wel stelen.

 

Ook als je bijvoorbeeld in de zorg werkt, kun je fouten maken.

Je behandelt die lastige patiënt wat ongeduldig of mopperend.

Je opent een dossier omdat je nieuwsgierig bent, terwijl het niet voor jou bedoeld is.

Maar het kan ook per ongeluk gaan.

Als je in het ziekenhuis werkt, kun je per ongeluk het infuus veel te hard zetten.

Een nulletje te veel of te weinig berekent kan fatale gevolgen hebben.

Ook bij een vliegtuig of een kerncentrale moeten er geen fouten gemaakt worden.

En toch gaat het soms helemaal mis. Zijn er medische missers. Vliegtuigrampen.

 

Er is veel onderzoek naar gedaan: hoe kun je nu fouten voorkomen?

Hoe kun je nu zorgen dat mensen niet de fout in gaan.

Probleem is dat we ons vaak schamen voor de fouten, het liever niet vertellen.

Een collega niet in de problemen willen brengen.

Maar wat juist nodig is, is dat je het wel vertelt. Zodat je er van kan leren.

In het ziekenhuis een Veilige Incident Melding doet: zodat het niet nog een keer mis gaat.

Dat er duidelijke protocollen en regels op de bouw zijn, waardoor er minder ongelukken gebeuren.  

 

[#2 waarom is dit van belang?] Vanmiddag staan wij bij zondag 2 tot 4 ook stil bij de zondeleer.

Bij alles wat er per ongeluk en expres misgaat, bij dingen die mis gaan in de wereld.

Het is een onderwerp waar je je misschien wat ongemakkelijk bij voelt.

Over fouten die je maakt op je werk, praat je liever niet.

Over zonden kun je je schamen. En schaamte maakt dat je er liever over zwijgt.

 

God vraagt liefde voor de ander (vr en ant 4): dat zouden we graag hebben.

We voldoen graag aan het perfecte plaatje van werk, relatie, school, familie, opvoeding.

Maar in de praktijk lopen dingen soms zo anders.

Word je zo door andere dingen in beslag genomen, dat het thuis soms mis gaat.

Zeg je: had ik dit maar eerder geweten, dan had ik die fouten niet gemaakt.

Raak je je baan soms kwijt, zit je niet op de goede plek.

Wil je graag iets goeds doen voor de ander, maar heb je niet de kracht en energie.

Ben je beschadigd geraakt, vind je het moeilijk jezelf lief te hebben.

Daardoor lukt het niet om anderen te vertrouwen en lief te hebben.

 

God vraagt ook volmaakt liefde voor Hem. Maar lukt dat? Iemand zei:

Soms zijn er dingen gebeurt en als ik dan ’s avonds ga bidden voel ik me schuldig.

Ik schaam me soms voor God, dat ik het teveel moeite vind om tijd voor hem te maken.

Als ik niet naar de kerk geweest ben, als ik het bijbellezen of dagboekje oversloeg.

Ja, soms voel ik me heel blij: als we mooie liederen hebben gezongen.

Als we op een bijbelstudie open en eerlijk gepraat en met elkaar meegeleefd hebben.

Als ik troost en hoop krijg door een mooi lied dat ik luister en thuis op zet.

Maar soms denk ik dat ik niet genoeg doe.

Schaam ik me over mijn fouten, mijn puinhoop, mijn mislukking.

Mijn eigen trots en zelf overschatting. Mijn mislukkingen.

Het maakt dat ik met een andere houding ’s avonds naar God ga in mijn gebed.

 

[#3 boodschap] Wat leert de bijbel over fouten en mislukkingen?

Aan de éne kant kun je zeggen: bij God gaat niets mis! Hem loopt niets uit de hand.

We lazen in Johannes 1: Hij is licht, en in Hem is geen duisternis. Hij is volmaakt goed.

Hij is vol van liefde. Hij heeft de mens ook perfect geschapen.

Om eeuwig verbonden met Hem te leven, Hem te loven en te prijzen.

In het paradijs, naar zijn beeld, een spiegel van zijn licht en liefde (vr en ant 6).

Niet alleen God de Vader, ook God de Zoon: Jezus Christus. Hij is het licht van de wereld.

Hij deed wonderen, toonde liefde, deed volmaakt de wil van zijn Vader.

 

Maar aan de andere kant: is de bijbel niet het boek van mensen die fouten maken?

God zag dat de wereld zeer goed was, alles mooi gemaakt. Een mooi paradijs.

Maar Adam en Eva kiezen tegen hem, voor de zonde en moeten uit het paradijs.

Het succes van de uittocht uit Egypte wordt gevolgd door de woestijn periode.

Veertig jaar lang zwerft het volk rond en moppert tegen Mozes en God.

De wet die God geeft bovenop de berg Sinaï, om liefde en vrijheid te leren,  

Wordt gelijk overtreden door een volk dat liever neerbuigt voor een gouden kalf.

En de meest voorbeeldige koning, man naar Gods hart, David, die een groot rijk krijgt,

Gaat ten gronde als hij zich laat verleiden door de seksuele lusten van zijn hart.

De pinkstergemeente, waar 3000 mensen zich laten dopen,

wordt een kerk die vervolgd wordt en waar Ananias en Zafira de boel bedriegen.

 

[#4] De Bijbel is niet een boek om met je hoofd in de hemel te lopen,

Maar is een realistisch boek, over echte mensen. Maar moet de catechismus dan zeggen:

dat ik ‘God en mijn naaste wil haten’? Gaat het zo ver? Dat herken ik echt niet!

Maar bedoeld is: waar de liefde niet gericht blijft of God en op de ander,

Daar is iets fundamenteel mis, begonnen in het paradijs: waar geen liefde is, ontstaat haat.   

Het is niet zo moeilijk om dat op het nieuws aan te wijzen:

oorlog, misbruik, zelfverrijking, vervuiling, racisme, zakkenvullerij, corruptie,

maar durven we ook eerlijk te zien wat er bij ons niet goed gaat?

Als iemand wil stoppen met een verslaving, is het eerste wat nodig is: dat je zegt het zit niet goed.

Eerst je bewust worden van dat het zo niet langer kan, vraag maar aan Anonieme Alcoholisten.  

Het eerst wat dan ook nodig is, is dat jij ook eerlijk durft te zeggen:

Bij mij gaan ook dingen mis, ik ben niet volmaakt, mijn leven is geen succesverhaal.

Wie in het ziekenhuis of vliegtuig fouten verstopt, kan rampen veroorzaken.

Johannes zegt: als we zeggen dat we de zonde niet kennen misleiden we onszelf.

Dan is de waarheid niet in ons.

Als we zeggen dat we nooit gezondigd hebben maken we God tot een leugenaar.

Laten we juist onze zonden belijden!

Johannes zegt dit, want het is niet makkelijk is om je zonden te belijden.

Bij een ander zie je vaak haarscherp wat er mis is, maar als je zelf op iets gewezen wordt?

Dat je God vergat, dat je niet liefdevol reageerde.

Dat het mis ging in de bouw, in het ziekenhuis. Dat je toch weer de fout in ging.

Vaak voeren we excuses aan, verzachtende omstandigheden, wijzen we op een ander.

‘Maar ik had het zo moeilijk’, ‘Zij deed het ook’, ‘Ze hebben het hier ook niet goed geregeld’.

Zullen we dat gewoon eerlijk gaan doen: fouten, mislukkingen, zonden toegeven?

Ze bij God brengen. Ze niet opkroppen? Zo lang ik zweeg verteerde mijn gebeente, zegt Psalm 32.

In sommige ‘feel good’ evangelische gemeenten mag niet meer over zonden gesproken worden.

Maar zullen we ons juist oefenen: in je persoonlijke gebed, in je huis, in de kerk,

om eerlijk de zonden te belijden en onder ogen te zien? Dan kan erger voorkomen worden.

Want dan kunnen ze werkelijk opgeruimd en vergeven worden!

 

Zingen Psalm 32

 

[#5 vraag] Maar is het echt nodig om je zonden te belijden?

Zondag 4 stelt de vraag of God dan die zonden niet door de vingers zou kunnen zien.

Maar wat zou er gebeuren als je in het duister blijft. Dan doe je dingen die niet goed zijn.

Ben je op plekken waar je struikelt en tegen dingen aanbotst. In het donker verdwaal je.

Als je je van God afsluit heb je geen licht. Duisternis verbergt het kwaad.

Wie blijft in het duister gaat de ondergang tegemoet: daarom die oproep.

Johannes zegt: als we de weg gaan in het licht, zijn we met elkaar en met God verbonden.

En dan reinigt het bloed van Jezus ons van alle zonden.

Als je niet eerlijk je zonden belijdt, dan kun je geen vergeving en genezing krijgen.

Dan ga je als een toneelspeler door het leven, die probeert de uiterlijke schijn op te houden.

Hoeveel publieke figuren zijn daardoor niet kapot gegaan, omdat ze de schone schijn ophouden?

Zie je waar Jezus het meest fel op reageert? Niet op zondaren, die tot hem komen.

Maar op de farizeeën: Hij zegt, heel boos, jullie zijn witgekalkte graven!

Van buiten ben je mooi, maar binnenin liggen de beenderen te rotten.

Wees eerlijk, doe je niet vroom en goed voor, maar belijd je zonden en ontvang de genade.

 

[#6] Als je eerlijk je zonden belijdt, zal Hij die trouw is je reinigen van alle kwaad!

Als je het kwaad, de mislukkingen niet belijdt, dan worden ze niet opgeruimd.

Als je je schaamt, dan wordt de wond niet genezen.

Het kan moeilijk en pijnlijk zijn naar een ander te gaan en te zeggen: het was niet goed.

Je kunt je schamen. Het kan pijn doen. Weet dan dat Jezus ook deze schaamte heeft willen dragen!

In plaats van dat Hij succesvol werd de ogen van de mensen,

Werd Hij het mikpunt van spot, werd Hij belachelijk gemaakt. Ze vlochten een doornenkroon.

Wat ben je nu voor koning, Hij werd ten schande aan het kruis, door mensen veracht.

Hij hing daar (zonder zonde) om onze schaamte op zich te nemen, onze zonden te dragen.

Denk ook aan Paulus: hij ziet ook dat de dingen hem soms bij de handen afbreken.

Dat hij doet wat hij niet wilde doen. Maar ook mocht leren: ik hoef geen buitenkant hoog te houden.

Juist in zwakheid wordt Gods kracht volbracht. Gods genade is mij genoeg!

Laat dat je helpen om eerlijk je zonden te belijden. Dan kun je eerlijk met jezelf omgaan.

 

[#7] Dan kun je eerlijk met anderen omgaan: ook zij zijn niet volmaakt.

Dietrich Bonhoeffer schrijft over de kerk en zegt dan: wanneer krijgen we een goede gemeente?

Wanneer is een gemeente werkelijk een gemeente van Christus, verbonden aan de avondmaalstafel?

Niet als er alleen maar super gelovigen zitten. Mensen die je bewondert.

Een volmaakte gemeente krijg je hier niet.

Voor sommigen is dat een teleurstelling dat je ontdekt:

‘die broer of zus, dat gemeentelid, dat is een zondaar. Die maakt fouten. Die is gewoon mens.’

Maar voor Bonhoeffer begint daar juist het gemeente zijn:

Dat je elkaar leert zien als mensen die fouten kunnen maken,

maar die fouten eerlijk belijden en vergeving vragen bij God.

 

[#8] Wat geweldig als we zo mogen leren leven van genade.

Schaamte maakt plaats voor liefde, voor aanvaard zijn, voor vergeving.

En dan mag je ook groeien in een nieuw leven:

het betekent het dat je steeds beter gaat zien wat goed en kwaad is. Wat licht en donker is.

Hebreeën 5:14 zegt van gelovigen

‘hun zintuigen zijn door ervaring geoefend

en zijn in staat onderscheid te maken tussen goed en kwaad.’

Laten we in training gaan.

Fouten herkennen, om daardoor steeds meer fouten te voorkomen en het goede te gaan leven.

Aan deze kant van de hemel zal dat nodig blijven.

Niet door je ogen dicht te doen, maar juist door open te zien wat niet goed is,

in je eigen leven en in de wereld kun je je verzetten tegen het kwaad.

Totdat we straks in het paradijs terug mogen keren: weer één met Gods liefde.

Eenmaal maakt U alles weer nieuw Jezus, een volmaakte wereld, zonder zonde.

Hoe heerlijk zal dat zijn!   

Amen