Preek Heemse, Themazondag ‘Zelf leven bij de Bron’

Tekst Psalm 1

 

[#1] Hoe levend is jouw geloof? Hoe stevig sta je in het geloof?  

Het kan zijn dat je zegt: eigenlijk ben ik er niet zoveel mee bezig.

Ik verdiep me er niet zo in; het interesseert me niet zo.

Het zou misschien wel goed zijn, maar het leven is zo druk en het schiet er bij in.

Ja, ik luister deze dienst wel. Maar om nu te zeggen dat ik er vol van ben.

Als mensen in mijn omgeving niet meer gaan; als ik ergens anders ga wonen,

Als er rottige dingen gebeuren in de kerk of bij mij, best kans dat ik het geloof dan los laat.

Maar het kan ook zijn dat je zegt: geloof dat is alles. Zonder zou ik niet kunnen!

Ik word rustig als ik bedenk dat God er is.

Als dingen mislopen en ik ervan baal, mag ik alles aan hem vertellen en geeft hij rust.

Als alles mij uit handen valt, zelfs als ik sterven moet: weet ik naar Jezus ga.

Als ik dat niet zou hebben, zou ik niet weten waar ik het zoeken moet.

[#2] Twee verschillende houdingen, twee manieren van met geloof bezig zijn.

Waar herken je je het meest in? Of in welk beeld herken je je op dit moment het meest?

Misschien helpt een voorbeeld daarbij:

Het gaat vanmorgen over bomen, over de boom van Psalm 1.

Misschien weet je nog een paar jaar geleden dat het zo droog was.

Ik was bang dat de bron in onze tuin leeg zou raken. Het blad viel van de heg.

Zelfs de bomen begonnen hun bladeren te laten vallen.

Midden in de zomer viel het blad op de grond, zeker bij ons op de camping Frankrijk.

Af en toe gooide ik een emmertje water bij de boom, maar ik denk niet dat het hielp.

Ben je als zo’n boom: die verdroogt als het te lang warm is? Sta je niet dicht bij de bron?

Of ben je als een boom die dichtbij de rivier staat!?

Gelukkig heeft een boom diepe wortels, daardoor blijft hij overeind bij een storm.

Daardoor kan hij vruchten voortbrengen, behalve: als hij niet meer bij het water komt.

Als je afgesloten raakt van de bron. Als er dan een storm komt waai je om.

En vruchten zullen er aan zo’n boom niet meer groeien, alles verdort.

De profeet Jeremia betrekt die les van de bomen op het volk.

Ze zijn afgeweken van de Heer, en Hij moet ze waarschuwen, al vindt hij niet leuk.

Hij waarschuwt: als je je afkeert van God ben je als een dorre struik in de woestijn.

Zonder hoop voor de toekomst, in een barre wildernis, waar geen mens woont.

Je hebt geen toekomst vol van hoop, maar zonder hoop: als God vergeet verdor je.

Gelukkig is de boom die aan de rivier staat. Zijn bladeren blijven groen.

Hij heeft geen last van de hitte en hij lijdt niet onder maandenlange droogte.

Hij blijft vrucht dragen in zijn leven.

Bij dit beeld moet ik denken aan Jezus. Hoe hij in het graf lag.

Afgesneden van alle leven. Hij die zelf de bron van leven was.

Hij was door God verlaten, gestorven, levenloos.

En toch … er kwam een nieuw begin, nieuwe hoop. Hij stond op.

Hij kreeg het leven weer. Alleen door die opstandingskracht is Hij de bron.

 

[#3] In Psalm 1 word je gelukkig genoemd, als je kies voor een leven uit de bron.  

Om je heen, en ook in jezelf zie je misschien: mensen leven voor het hier en nu.

Je hebt geld, kunt kopen wat je wilt, laat het perfecte plaatje zien,

Bent omringt met vrienden, maar God raakt zomaar uit beeld.  

Als je zo in het leven staat en je zo tussen die mensen begeeft, dan laat je Gods los.

De Psalm maakt een scherpe tegenstelling: wie niet put uit de bron,

laat zich vullen door wat mensen vinden, door wat zij zeggen.

Eerst loop je met ze mee, dan ga je erbij staan, en vervolgens zitten.

Iedereen zegt: gaaf dat je het hier zo voor elkaar hebt.

Maar het zijn mensen die goddeloos zijn: ze rekenen niet met God.

Ze kiezen voor gedrag dat botst met Gods wet: het zijn zondaars.

En tenslotte keren ze zich ook nog eens rechtstreeks tegen God: ze vervloeken hem.

Een duidelijk beeld van hoe je niet op God aangesloten bent,

Je niet door hem laat vullen. Je blijft dan niet staande. Je komt niet ver.

Je waait om, draagt geen vrucht, leeft niet uit de bron, gaat ten onder als je voor God komt.

 

[#4] Maar zo niet degene die wel de bron opzoekt. Die de wet van God leest.

Daarmee wordt bedoeld: de bijbel. De verhalen waarin je God bezig ziet.

De wetten om je leven mooi te maken, vol van liefde voor God en de naaste.

De wijsheid: waarin je teksten vindt om goed en verstandig met elkaar om te gaan.

De psalmen waarmee je God kan prijzen, waarin je moeite herkent.

Als je die woorden leest, letterlijk staat er ‘murmelt’, zachtjes opzegt.

Dan ben je aan het putten uit de bron, dan sla je je wortels steeds dieper uit.

Dan ontvang je nieuwe kracht en nieuwe energie.

Dan gaat dat je leven vormen en richting geven. Breng je vruchten voort.

Dan word je als een boom die stevig staat en niet omwaait.

Als er moeite komt of tegenslag richt je je op de Heer, houd je stand.

 

[#5] Wanneer Paulus zich zorgen maakt over de gemeente, bidt hij voor de gemeente.

Hij maakt een moeilijke tijd mee, weet niet hoe het met de kerk zal gaan.

Maar Hij valt op zijn knieën en bidt dat ze steeds meer de liefde van God mogen ontdekken.

Dat ze geworteld en gegrond mogen raken in de liefde. Weer die wortels!

Die mogen ze uitslaan naar de diepte, naar de bron, naar de liefde.

En als je dat doet sta je niet alleen stevig als een boom, heb je niet alleen een stevig fundament, maar dan ga je ook steeds meer ontdekken van de lengte en breedte, de hoogte en diepte van de liefde van Christus. Hoe groot Hij is, hoe Hij er voor jou wil zijn, in jouw situatie en leven. Hoe Hij je echt wil helpen: ook in jouw huis, school en werk.

 

[#6] Hoe doe je dat dan? Ds. Venema heeft mooie dingen geschreven over het geloof.

Hij zegt: het woord trainingsprogramma is te zwaar, maar geloof vraagt wel oefening.

Om het met Timoteüs te zeggen: Oefening van het lichaam heeft wel enig nut, maar het nut van een vroom leven is grenzeloos omdat het een belofte inhoudt voor dit en het komende leven. Geen trainingsprogramma, maar discipel van Jezus zijn vraagt wel discipline.

Is dat te hoog gegrepen voor jou? Is dat iets voor monniken in hun cel of dominees in hun studeerkamer? Nee! Laat ik voorbeelden noemen die mensen mij zelf de laatste twee weken verteld hebben. Iemand zegt: als ik in de trein zit naar school dan luister ik vaak opwekking in mijn oortjes en merk dat de teksten mij veel doen.

Een ander zegt: ik lees elke morgen bij tafel uit een dagboekje, vaak komt zo’n tekst later op de dag wel weer een keer van pas.

Tussen de middag maak ik vaak een wandeling en ik gebruik die tijd om God te danken, zeker als ik iets moois in zijn schepping zie.

’s Avonds bij het eten lezen we de bijbel door, hoe vaak ben ik niet verrast door een tekst die dan net aan de beurt is. Op Instagram staat bij elke psalm een gedicht. Ik lees die psalm en dan een gedicht erbij.

’s Morgens luister ik naar de podcast van Eerst dit. Vaak voordat ik aan tafel zit heb ik hem al afgeluisterd. Met mijn kinderen lees ik uit de kinderbijbel. Als stel lezen we ’s avonds uit een dagboekje en denken erover na. Waar ik heel blij van werd was dat op catechisatie de meeste jongeren zeiden: bij ons thuis gaat de bijbel elke dag wel open.

 

[#7] Ik moedig je aan om deze stap te zetten. Tijd te maken, of opnieuw tijd te maken voor God. Maar daarbij wil ik je ook uitdagen om een stap verder te gaan.

Het woord dat hier staat over lezen betekent zoveel als overdenken, murmelen,

Reciteren, overpeinzen, en dan dag en nacht! Dat vraagt tijd. Dat vraagt oefening.

Dat vraagt dat het woord, van je hoofd naar je hart gaat.

Dat je het woord kan verbinden met je leven.

Dat gaat langzaam dat kost tijd.

Maar het is ook de uitdaging bij het bijbellezen:

Je kunt niet even snel iets in je hart of leven laten komen.

Ja soms wel, als je heftige dingen meemaakt dan lijkt alles voor jou geschreven te zijn.

Dan lijkt alles op zijn plaats te vallen.

Maar om echt een tekst op jezelf te betrekken: je leest over Gods trouw,

Maar ondertussen voel je je neerslachtig door wat je overkomen is.

Je leest over God die met zijn kracht de haat overwint, maar het lukt je niet om het toe te passen op die ruzie die er bezig is in de app-groep waar jij inzit.

Die stap van hoofd naar hart, van woord naar leven vraagt tijd.

Het vraagt soms dat je een tekst drie keer leest, met verschillende vragen (zie A4tje).

Het lijkt wel eens of we in het snelle leven die kunst vergeten zijn.  

Over hoe we soms vergeten om werkelijk een tekst te overdenken.

Te gaan bidden en stil te zijn voor God. Om God werkelijk zo in ons leven te laten spreken.

Ik hoop en bid dat we dat steeds meer mogen doen, dag en nacht zegt Psalm 1.

Dat daardoor je wortels niet oppervlakkig, maar diep mogen groeien: groeien naar de bron.

De Psalm noemt het zelfs: de vreugde van de wet! Je krijgt liefde en blijdschap.

Het gaat niet om een boek, maar je stelt je in Gods aanwezigheid.

Wie zo biddend leest, ziet steeds meer uit naar de ontmoeting met God.

Zo ga je de liefde van Christus met elkaar bevatten en delen.

Als je zo je leven aan God verbindt kun je zeggen: ik put altijd uit de bron.

 

[#8] Wat levert dat dan op? Wat heb je daaraan?

Deze twee verzen uit de bijbel bevatten een heel eenvoudige wijsheid.

Hoe meer je in Gods aanwezigheid bent, zijn aanwezigheid koestert,

Hoe meer je je verdiept in zijn woord, des te vruchtbaarder zal je zijn.

Je draagt vrucht. Het geeft houvast in je leven. Je waait niet om.

Daar staat tegenover dat als je de bron uit het oog verliest, je van God vandaan gaat.

Dat je God verlaat, als spotters je gedachten en je houding beïnvloeden.

We moeten wel bij anderen zijn om te getuigen en te vertellen, maar laat hen niet je leven beïnvloeden.

Er staat zelfs dat alles wat je onderneemt gelukt.

Het zal je niet altijd voor de wind gaan, je zult niet altijd geluk in geld, gezondheid en voorspoed hebben. Maar je groeit in een mooi leven voor God. Hij geniet ervan als je zo met Hem verbonden bent.

Anders ben je als kaf. Als het graan geoogst is, moet het velletje ervan af om bij de kostbare korrel te komen. Kaf is een voorbeeld van een leven dat wegwaait in de wind.

Maar het graan is het voorbeeld van de vrucht die je gaat dragen als je aangesloten ben op God.

Zo moeten we leven uit de bron, Gods woord echt in ons even opnemen.

Om echt goed te doen moeten we Gods woord in ons hart bewaren.

 

[#9] Wat voor boom ben je? Hoe goed ben je geworteld? Draag je vrucht of waaien je bladeren bijna weg, worden ze geel?

Wie met God verbonden raakt, hoeft niet bang te zijn om voor God te verschijnen.

Als de dag komt dat de schapen van de bokken worden gescheiden.

Dan mag je ingaan in Gods nieuwe wereld.

In Gods lichtstad, waar de bomen staan aan de rivier en steeds hun vrucht geven.

De groei mag nu beginnen, dan komt er bloei en straal je eeuwig in zijn licht.

Amen