Job 40 - Wees niet wijzer dan God, maar ontdek zijn licht!

Preek gehouden Heemse, 18 augustus 2024

Tekst: Job 40:2a

 

Geliefde gemeente van onze Heer Jezus Christus,

[#1 mopperen] Wat maken ze er toch een zooitje van! Ik zou het heel anders doen!

Als je eigen auto kapot is, kun je op je auto mopperen,

Maar als de trein vertraging heeft, moet de NS het weer flink ontgelden: ze kunnen er niets van.

Op de radio hoorde ik over klachten over overheid in Limburg.

Die hadden te weinig gedaan om de mensen in Zuid-Limburg te beschermen.

Toen er overstromingen waren kwamen ze niet helpen …

De overheid moest teveel mensen tegelijk helpen … het duurde lang voordat er iemand kwam.

Dat gebeurt soms als er grote overstromingen zijn. Als water veel kapot maakt.

Zeker toen in 2021 in Zuid-Limburg, België en Duitsland.

Meest opvallend vond ik dat ze zeiden: je kunt ook zelf maatregelen nemen, materialen kopen.

Maar in Nederland wordt het maar weinig verkocht, want we verwachten dat overheid wel helpt.

[#2 Job moppert] In de tekst die we lezen, gaat het over Job.

Eindelijk komt God zelf weer aan het woord! De almachtige verschijnt.

Job had er zo naar uitgezien.

Hij wilde bij alles wat het overkwam God op het matje roepen.

O, laat iemand naar mij luisteren! Laat nu de ontzagwekkende zelf antwoord geven! (31:35)

Hij snapte niets van God grote plan van zijn bestuur.

Volgens hem maakte het God allemaal niet uit en maakte God grote fouten.

Ik ben goed, toch straft God mij?!

Hij vernietigt goddelozen, maar ook onschuldige mensen?! (9:21-23).

God laat het de ongelovigen voor de wind gaan, mensen die slecht zijn (Job 21)  

Het maakt God allemaal niets uit de mensen ellende overkomt.

Er wordt wel eens gezegd: de beste stuurlui staan aan wal. Nou Job is er ook zo één.

Hij moppert op Gods plan. Hij zou het wel heel anders doen.

Misschien ken je de film Bruce Almighty. Na een helse dag op zijn werk, wordt Bruce boos.

Hij wordt boos op God, omdat hij het zelf wel allemaal anders zou doen als hij God was.

Tja … hoe loopt dat af als Bruce werkelijk Almighty, almachtig wordt?

Hij ontdekt dat hij  de problemen in de wereld niet op kan lossen …

[#3 regelen ] Job is zijn vertrouwen in God helemaal kwijt, na alles wat hem is overkomen.

En is het raar? We kunnen zelf ook best wel vragen aan God hebben.

Als God dan regeert, waarom zou Hij niet kunnen voorkomen dat er oorlog is…

Nu zelfs zo dat Oekraïne Rusland binnenvalt.

Dat in Gaza al 40.000 mensen omgekomen zijn.

Dat je verdriet hebt om je vriendje/vriendinnetje van vakantie of school door wat die meemaakt.  

Waarom moet iemand soms zoveel ellende en ziekte meemaken. Zoveel verdriet,

dat je er helemaal onder gebukt gaat en kapot aan gaat. Dat probleem met je collega.

Job had al die dingen van dichtbij meegemaakt. Wat kunnen we echt een vragen hebben.

Waarom Heer … wat is uw bedoeling ermee. Als het gaat om je ziekte, dat verlies.

Die problemen dat je opziet tegen het nieuw studiejaar of in de familie. Waarom …

En ja, misschien snap je wel dat iemand ziek kan worden … maar waarom zij, zo jong? Waarom in dat gezin waarin ze al zoveel ellende hebben?

En ja, je word dan misschien ook wel een keer echt eens boos. Het is zo tegenstrijdig.

Je snapt het niet. Waar is dit goed voor?

 

[#4 ondervragen] Maar dan horen we dat God komt. Eindelijk!

Maar in plaats van dat God Job een knuffel geeft, zachtjes zijn arm over Jobs schouder legt.

In plaats van dat Hij verschijnt in stilte en rust, en zegt: wat heb je het toch moeilijk.

Verschijnt God in een storm, indrukwekkend: als de grote, de almachtige!

God gaat met Job de discussie aan. Job, jij denkt mij op het matje te kunnen roepen?

Kom maar op dan, gord je strijdriem om, sta stevig en geef Mij antwoord.

Jij bent het die mijn plannen bedekt met onverstand: 

je spreekt terwijl je niet weet waar je het over hebt.

Je moet weten Job … je hebt maar een klein beetje inzicht, maar ik overzie alles.

Als dit doordringt bij Job, legt Job zijn hand op zijn mond.

Hij zegt: inderdaad ik sprak zonder verstand. Ik heb geen overzicht en inzicht.

Let op: God zegt niet dat je niet verdrietig of boos mag zijn. God zegt niet dat je niet mag klagen.

Juist door Job leren we ook om goed te klagen. Om de pijn woorden te geven.

Je bent niet de enige die zulke dingen meemaakt, het is goed om pijn te delen.

Het is goed om herkenning te vinden in Job. Uit je verdriet maar …

Maar dat is iets anders dan op God troon gaat zitten en zeggen: ik zou het heel anders doen.

Natuurlijk hadden we dat soms wel gewild. Maar er is er maar één die alles kan overzien.

 

[#5 sterren] Hoe is Job zover gekomen? Dat hij verandert? Dat hij rust krijgt?

God laat zijn almacht vooral zien door Job vragen te stellen.

Bij elke vraag zie je Job eigenlijk wat kleiner worden tegenover God.

Job, als jij weet hoe ik alles moet regeren … wie heeft de aarde gemaakt. Haar neergezet?

Was jij bij het werk van de schepping en weet je mijn plan met deze wereld? (4-7)

Job, die enorme zee, die grote machtige oceaan. Wie stelde daar grenzen aan?

Zorgde ervoor dat de zee kwam tot hier, en niet verder? (8-11)

Kun jij zorgen dat het licht wordt, dan de nacht verdreven wordt? (12-15)

Ben jij op het diepste punt van de aarde geweest, kun je haar uitgestrektheid bevatten? (16-18)

Spottend zegt God: ben je al zo oud dat je weet wanneer het licht werd gemaakt? (19-21).

Vervolgens stelt God vragen over het weer, zoals Elihu in het vorige hoofdstuk deed.

Heb jij de voorraadkamers van de sneeuw en de hagel gezien? (22-30; 34-38)

En dan nog de sterren: in de vakantie heb ik er ook weer van genoten.

Sta gewoon eens even stil … misschien heb je ook die vallende sterren gezien.

Wat zijn ze oneindig ver en hoog. Job kun jij ze op tijd laten schijnen.

De Grote Beer, de Orion, de Plejaden? (31-33)

 

[#6 psalm 131] God stuurt Job niet weg.

Hij zal Hem helpen: maar Job moet niet denken dat Hij God kan zijn.

Paulus zegt: wij moeten niet met onze eigen wijsheid Gods plan te kort doen (Rom 11:25).

Dat vraagt soms gewoon dat wij even zwijgen. Nee wij kunnen dit allemaal niet overzien.

Zoveel vragen: je wordt er stil en klein van.

Je snapt niet waarom de dingen gaan zoals God zo doet.

Dat is ook wat Job zegt in onze tekst: ik leg de hand op mijn mond.

Ik heb eenmaal gesproken en zeg niet meer … ik doe er het zwijgen toe.

Psalm 131 zegt: Mijn hart is niet hoogmoedig. Ik kijk niet op een ander neer.

Het gaat soms tegen je gevoel in: je wil grip op de dingen houden, begrijpen. Maar zegt maar:

Ik grijp geen grote dingen aan die mijn begrip te boven gaan.  

Stil, mijn ziel wees stil, en wees niet bang voor de onzekerheid van morgen.

Ik kies voor stilte. Breng mezelf tot diepe rust. Zo wordt Job stil.

Zingen DNP Psalm 131

 

[#7 zie Gods wijsheid] Je zou je af kunnen vragen: moeten we het hier mee doen?

Oke, soms ben je boos, verdrietig, snap je niet waarom dingen gebeuren.

Maar … stil maar. Je kunt toch niet begrijpen.

Aan de éne kant is dat waar: wij kunnen Gods plan niet overzien.

Je kunt niet de beslissingen nemen, de wereld regeren.

Aan de andere kant, willen deze hoofdstukken je niet alleen leren om lijdelijk te volgen.

Om maar te zeggen: ik snap er niets van, en nu houd ik mijn mond maar dicht.

Het gaat er ook om dat je weer vertrouwen in God krijgt. Dat je verandert en groeit.

Dat het leven maar niet toevallig is, een lot, waarin je kunt winnen of verliezen.

Geluk of pech kan hebben. Waarin het kwaad net zo machtig is als het goede.

Jezus wijst ons er al op dat God zal zorgen: vertrouw maar, Hij zal voor je zorgen!

Kijk naar de vogels … God beschrijft hoe de jonge raven toch hun eten krijgen.

 

[#8 gemaakt] Kijk naar de struisvogel: je zou zeggen wat een domme vogel.

Ze laat haar ei vallen in het zand, het moet door de zon opgewarmd.

Maar als iemand erop staat: dan gaat het toch kapot.

Toch heeft God het zo geordend in zijn natuur, worden er weer jongen geboren.

Jij zegt misschien: wat een domme vogel.

Maar als een struisvogel gaat rennen, is het sneller dan een paard.

Kijk eens naar de indrukwekkende paarden die Ik gemaakt heb:

Ze krabben met hun voeten op de grond, ze hoort ze briezen.

Ze stormen op de vijanden af, dwars door het geweld van speren en pijlen.

Ik heb mijn eigen plan en doel met elk schepsel!

Het valt op dat het hier vooral gaat over dieren, die niet gelijk nuttig zijn voor de mens.

De dieren in het wild: de leeuw, de gier hoog in de bergen, de wilde ezel, de leeuw.

Tijdens het fietsen zag ik bijv. reeën en vossen die leven in het wild:

Gisteren bij het afbreken van de tent in Beerze liep er een mol rond!

wat hebben ze voor nut.

En hoe hangt het samen: je kunt genieten van de mooie ooievaars langs de oude Rheezerweg,

maar als je het bekijkt vanuit de kikkers, die vinden die ooievaars maar moordenaars.

Toch heeft God alles met wijsheid gemaakt en een plan gegeven in zijn schepping.

Je wordt stil als je de adelaar ziet zweven. Gods grootheid gaat ons verstand te boven.

Ik hoop dat je dat mag helpen iets meer te vertrouwen op God: als Hij zo voor de dieren zorgt.

 

[#9 kwaad begrenst] Maar er zit nog een andere boodschap hierin verborgen.

God neemt Job kwalijk dat hij onverschillig zou zijn, dat hij naar believen goed en kwaad uitstort.

Je bedekt mijn besluit onder woorden van onverstand.

Gods plannen die uiteindelijk licht zijn, worden door Job donker gemaakt.

Job mag geloven dat de wereld maar niet toevallig is, maar dat God zijn Licht wil brengen.  

Het is niet zo dat er een macht is van het kwaad en een macht van het goede.

Dan zou je kunnen zeggen: God kan er ook niets aan doen dat dit onheil je treft.

Dat je die pech hebt; dat dat ongeluk gebeurt; dat je pijn en verdriet hebt.

Met name in hoofdstuk 38 komt het naar voren. Ja, God heeft de zee gemaakt.

Er is die grote macht die soms voor overstromingen zorgt, waarin mensen verdrinken.

Maar God heeft ook een grens gesteld aan de zee. Tot hier en niet verder!

Ja, er is het donker van het dodenrijk. Maar er zijn ook de deuren van het dodenrijk.

God kan tot in de diepte komen, maar de macht van de dood is beperkt.

En ja er is de nacht ‘van strijd en zorgen’. De nacht van het kwaad.

Maar ik ben het die ook de nacht een grens, een einde geven.

Ik laat het ’s morgens weer licht worden. Het duister heeft niet alle macht.

 

[#10 Jezus] Zo zit er in dit gedeelte goed nieuws. Het goede nieuws dat duidelijk is in Christus.

Hij is het ware licht van de wereld geworden en heeft het duister overwonnen.

Hij is neergedaald in het dodenrijk, heeft de dood van zijn macht beroofd.

Hij is de morgenster, het begin van Gods nieuwe schepping.

En er zijn veel machten op deze aarde, maar niets kan ons scheiden van de liefde van God.

De liefde die Hij heeft laten zien in Christus.

Eens zal dat ook duidelijk worden: als Gods plan voltooid wordt.

Dan lezen we in openbaring: er zal geen duisternis meer zijn want God is ons licht.

Er zal geen zee meer zijn! De golven van de zee kunnen niemand meer pakken.

Dan zullen we leven in het licht, en zijn we bij Jezus.

 

Soms begrijp je helemaal niets van deze wereld. Heb je je vragen.

Maar laten we niet op een afstand tegen God protesteren en zeggen dat wij het beter weten!

We hebben geen God die op een afstand is blijven staan: maar die mens is geworden.

Jezus zelf lijkt wel op Job. Hij gaf ook al zijn heerlijkheid op; werd geslagen, leed voor ons.

Hij heeft in zijn lijdensweg iets laten zien hoe God de wereld door lijden heel wil redden.

Laten wij Gods plan niet verduisteren; laten we niet mopperen en menen het beter te weten.

Maar laten we vooral zien hoe God de wereld lief had, en Jezus gaf als licht van de wereld.

Jezus: die de overwinnaar over zonde, dood en pijn.

Wil je je zo in geloof tot God keren, en ook in het donker, het van zijn licht blijven verwachten?

Ik bid dat God je daar steeds weer de kracht voor geeft door zijn Geest!  

Amen.