Preek Rijnsburg 25 augustus 2024 - ‘Tem je geest’

Tekst: Jakobus 4:1-10

 

[#1] Geliefde gemeente,

[#2] Kijk eens, daar komt een rijke. Hij heeft veel geld. Hij hoort erbij.

Hij krijgt een stoel aangeboden, wordt gezien. Maar daar is een arme:

Hij heeft vodden aan. Hij moet achterin gaan zitten, en anders maar gaan staan.

De rijken en de armen staan in de tijd van Jakobus tegenover elkaar.

Hoe hoort geen goed woord over de rijken: het zijn zakkenvullers.

Dat gebeurt in de kerk van Christus: ze vechten elkaar soms de tent uit, het lijkt wel oorlog.

In hoofdstuk 3 lezen we al hoe mensen met de tong elkaar vervloekten.

Wat kan dat kleine lichaamsdeel, de tong veel ellende veroorzaken.

Een paar woorden … het is als een lucifer dat een bos in brand zet.

Nu zegt Jakobus zelfs: jullie zijn jaloers en moordlustig.

Je hebt je geest niet in bedwang: Je haat elkaar, denkt slecht van elkaar, wantrouwt elkaar.  

 

[#3] Hoe is het vandaag? Kunnen mensen nu wel hun geest, hun driften temmen? Nee!

We zien hoe er op zoveel plaatsen strijd en oorlog is. In Israël gaat de strijd maar door.

Kinderen komen om, bommen komen op scholen. Palestijnen en Joden staan tegenover elkaar.

In Oekraïne blijft de strijd maar door gaan: de wereld is vol met oorlog en strijd.

Maar ik denk ook aan het bedrijfsleven: wat kan er een ruzie ontstaan binnen een bedrijf.

Verschil van mening over bedrijfsvoering, bezit, eigendom, personeel.

Tussen aannemers en klanten. Partijen staan recht tegenover elkaar.

Ook in families ontstaan soms jarenlang durende ruzies en vetes.

Ruzies over geld, ruzies binnen een relatie, gedoe om wat er wel of niet gezegd is.

Het raakt je, het houdt je bezig en als je er nauw bij betrokken bent: slurpt het energie.

Wat kun je er moe van worden. Je wil wel het goede, maar steeds weer loopt het mis.

Je bent er soms weer een tijd niet van goed van. Wat een pijn komt er door strijd.  

 

[#4] Maar dan is er gelukkig de kerk, de kerk van Jezus: vrede op aarde! Liefde van God!

Elke zondag weer de woorden: heb je naaste lief, ja ook diegene naast je in de kerkbank.

Elke zondag weer: de zegen van God, Vrede zij met u allen. Hij geve U vrede.

Maar wat gebeurt er in de kerk? Een jongere zei: het is toch alleen maar strijd in die kerken.

Een kerk in onze classis scheurde door midden en mensen staan tegenover elkaar.

De blijdschap over een fusie van twee kerken, wordt overschaduwt door vertrek.

Mensen die zich inzetten in de kerk, raken gefrustreerd of overbelast door gemopper en betweters.

Onderling kunnen er conflicten ontstaan over geld, over relaties, over gedrag, over de leer.

 

[#5] Volgende week is het dus avondmaal:

Psalm 16 zong: Heer wie mag wonen in uw tent? Wie niet mee doet aan lasterpraat, zijn tong temt.

Maar nu gaan we nog een spa dieper: wie mag op de gewijde top bij de Heer verkeren? (Psalm 24)

Wie rein is van hart en hand? Zuiver in wat hij denkt over een ander?

Als je je geest temt, ben je zuiver van hart, maar wie kan dat van zichzelf zeggen?

Of ligt het alleen aan de anderen en doe je het zelf goed? Wie durft eerlijk naar zichzelf te kijken?

Weer schrijft Jakobus hier een felle brief: hij wil mensen die niet alleen vroom en mooi praten,

Maar die ook echt in vrede leven. Hij sluit nauw aan bij de bergrede, de grondwet van Jezus.

Zalig de vredestichters, zij zullen de aarde beërven. Zalig de zachtmoedigen, de nederigen.

Als je ruzie hebt, keer de andere wang toe. Wat is Jakobus verdrietig dat het vaak misloopt.  

Laten we niet alleen horen wat er in de kerk gezegd wordt, maar er ook echt naar doen!

 

[#6] Ik begon met: waarom is er zoveel ruzie? Eigenlijk vraagt Jakobus: waar komt die ruzie vandaan?

Dank daar eens zelf over na. Waardoor ontstaat ruzie? Waarom houdt het nu nooit op?

Mijn broer die accountant is zei, toen ik vroeg: waar komt die ruzie dan vandaan?

Het gaat meestal domweg om geld. Iedereen is uit op geld en zelf hebben.

Wat denk jij? Hoe komt het? Thuis, in je vriendengroep, op school?

Lastige karaktertrekken, gebrek aan waardering, egoïsme, jaloezie?

Laten we Jakobus nog een keer lezen.

Hij zegt: het komt voort uit de hartstochten die strijd voeren in uw binnenste.

Jullie luisteren naar je eigen slechte verlangens. Letterlijk staat er: je hart, je geest is gespleten.

Er zit wel iets in dat goed wil, maar ons hart is verdeeld. Er zit ook kwaad in.

Er is wel liefde voor God, maar tegelijk ook liefde voor de wereld.

Voor het geld, voor het bezit, voor je eigen gelijk, voor je eigen eer, voor je familie of groep.

Dan bid je misschien ergens voor, maar je krijgt het niet: want eigenlijk bid je voor jezelf.

Als jij maar gelijk krijgt, als jouw verlangens maar bevredigd worden, als jij maar wat meer hebt.

Maar Jezus zei al: je kunt niet twee heren dienen, God en de mammon, God en het geld.

Is geld dan altijd de oorzaak van ruzie? Soms wel. Dan zie ik  dat ruzie is vanwege geld.

Maar soms is het ook vanwege dat iemand denkt voor de goede leer of zaak op te komen.

Soms is het dat iemand eerlijk is, maar hem is enorm onrecht aangedaan en verdriet.

Ik hoop dat als ruzie dichtbij komt, je eerlijk de vraag kan stellen: waar komt dit vandaan.

Wat wil ik? Ben ik zuiver? Kan ik tevreden zijn, of laat ik mij meeslepen door mijn gelijk te willen.

Wat kun je beschadigd raken, in de kou komen staan door ruzies en conflicten.

Wat richt wereldwijd conflicten een verwoestende schade aan.

De diabolos, letterlijk: hij die alles door elkaar gooit heeft hier nog ruimte. Hij geniet.

Hij komt in onze harten en zorgt dat er niet alleen vrede, maar ook strijd en driften zijn.

Laten we als we avondmaal vieren, alles doen om dingen op te lossen en vrede te brengen.

Laten we samen bidden tot God dat die strijd toch mag ophouden en verdwijnen: Geef vrede!  

Zingen LB 1010

 

[#7] Maar hoe komt er nu vrede? Welke weg wijst Jakobus dan aan?

Hoe krijg je het weer goed? Hoe blijf je samen en komt er geen verdeeldheid in de kerk of familie.

Ik was het meest gegrepen door het advies dat Jakobus in vers 8 geeft: ‘Nader tot God’.

Ga naar God toe. Hij gebruikt termen uit het Oude Testament, uit de tabernakel of tempel.

Beelden die de Joden van toen moesten aanspreken: reinig je handen.

Voordat je naar God ging moest je het vuil van je handen spoelen,

moesten de priesters zich schoonmaken. Het is alsof ze zo nu ook naar God moeten gaan.

Nader je zo volgende week, bij het avondmaal tot God? Terwijl je eerst je handen wast.

Dan gaat het natuurlijk over je binnenste: zuiver je hart! Dat gespleten hart, dat dubbele hart.

Maak je dat schoon, maak je dat gericht op God, onderwerp je je aan God.

Dat vindt de duivel, die diabolos niet leuk, hij vlucht dan ver weg!

 

De vraag is: wil je naar God komen. Heb je verdriet over je zonden.

Laat je je tranen vloeien? Wordt je lachen veranderd in huilen?

Want: wanneer je bij God komt, bij zijn liefde, bij Jezus Christus.

Hoe dichter je bij het licht komt, hoe meer je ziet dat er vuil was in je hart.

Dat je verkeerde motieven had, dat je een zondaar bent, dat je een weifelaar bent.

Probeer maar eens bij God te komen, terwijl je nog boos bent of ruzie maakt met een ander.

Daar Gods kracht, door Gods liefde, zie je dat dat niet past. Dat God vrede en vergeving wil.

Als je dan bedenkt waar je op uit was, wat voor jezelf wilde hebben.

Valt het dan niet in het niet, bij het koninkrijk en het eeuwige leven van God.

Nader tot God, zoek eerst zijn koninkrijk.

 

[#8] Sorry dat ik deze woorden van Jakobus voorlees. Het ligt natuurlijk niet jou.

Het ligt aan de ander. Die zou dit eens moeten horen. Die moet eens toegeven.

Stoppen met die strijd. Normaal gaan doen. Maar wees nu eens eerlijk …

Kijk nu eens echt naar jezelf. Zou je alles los durven laten. Je belangen, je gelijk.

Durf je werkelijk alles te verliezen hier op aarde?

Jezus koos voor de liefde. Hij gaf zijn leven. Onterecht en oneerlijk hing Hij aan het kruis.

Hij ging de strijd niet aan met wapens, Hij kwam niet van het kruis.

Hij knielde niet voor de duivel, zodat Hij alles zou krijgen van deze wereld. Hij temde zijn geest.

Het kostte Hem zijn leven. Wat mag het jou kosten om vrede te krijgen, om de strijdbijl te begraven?

 

[#9] In Spreuken lezen we zoveel mooie adviezen, lees die eens voordat je op een ander reageert.

streef naar bedachtzaamheid en tact,

liever een nachtje erover slapen of een mail weggooien dan impulsief reageren.

Maak geen ruzie met iemand die je geen kwaad berokkend heeft.

Wees niet jaloers op iemand die geweld gebruikt: probeer het in vrede op te lossen.

Niet alles hier op aarde is op te lossen. Wie naar God toe gaat, zal dat ook beseffen.

Heer, U kent mijn hart. U weet dat ik zelf het zo graag goed wil hebben. Hoe dit me pijn doet.

Wilt U geven dat er wonderen gebeuren. Geef me ook rust nu ik van mijn kant heb gedaan wat kon.

Wilt U mij dan ook zegenen, en rust geven, en kracht geven om het werkelijk bij U te leggen.

Om het los te laten, en dan ook in uw handen te leggen.

[#10] Ik hoop dat je volgende week zo tot God mag naderen.

Dat je je handen, maar vooral je hart wast voordat je hier aan tafel komt.

De oproep is dan niet: blijf maar weg, laat de tafel maar leeg, maar kom juist!

Nader tot God. Kom bij God. En Hij zal tot U naderen.

Want wie zich zo vernedert, klein maakt, komt met lege handen,

Die zal de HEER verheffen, optillen. Die vindt de grootste vreugde die er is.

De vrede van God in je hart. Dat is meer waard dan alle genot hier op aarde.

Jakobus zegt: nader tot God,  met je lied, met je gebed.

Zoek zijn rijk, zoek zijn vrede, zoek zijn rust. Geloof dan: dat Hij tot jou wil naderen.

Bid tot God: dat je dan ook werkelijk zijn rust en vrede in je leven mag ervaren.  Amen.